PMR Research jest wyspecjalizowanym dzia�em firmy PMR, �wiadcz�cym us�ugi dostosowane do indywidualnych potrzeb klientów. Oferujemy pe�n� gam� us�ug badania rynku (badania ilo�ciowe i jako�ciowe) w Europie �rodkowo-Wschodniej. Jeste�my cz�onkiem Europejskiego Stowarzyszenia Badaczy Rynku i Opinii ESOMAR.

PMR Research �wiadczy na �otwie nast�puj�ce us�ugi:

1. Badania konsumenckie
   
   • Testy produktów, w tym testy: opakowa�, smaku, zapachu, wygl�du, nazw, prototypów itp. (wi�cej informacji o testach Central Location Test)
   • Testy konceptów reklamowych
   • Badania typu usage & attitude
   • Badania �wiadomo�ci marki, brand tracking
   • Badania wizerunku marki (wi�cej informacji o naszej metodologii na podstronie Brand Image Insight)
   • Badania pozycjonowania marek
   • Badania skuteczno�ci kampanii reklamowych
   • Badania satysfakcji klienta
   • Badania segmentacyjne
   • Badania cen
2. Badania business-to-business (B2B)
   • Analizy (raporty) bran�owe obejmuj�ce szacowanie wielko�ci rynku, udzia�ów g�ównych graczy i prognozowanie (wi�cej informacji o naszej metodologii na podstronie PMR MarketInsight)
   • Badania satysfakcji klienta
   • Badania satysfakcji partnerów biznesowych
   • Badania w�ród pracowników
   • Analizy kana�ów dystrybucji
   • Analizy konkurencji
   • Profile g�ównych graczy rynkowych
   • Badania segmentacyjne
   • Badania cen
   • Badania pozycjonowania marek
   • Tworzenie baz danych.
3. Badania rynku farmaceutycznego i medycznego

Dlaczego warto inwestowa�?

Stabilne �rodowisko polityczne Rozwini�ta infrastruktura Korzystne po�o�enie geograficzne, szczególnie pod wzgl�dem portów morskich Cz�onkostwo w UE Baza B+R i edukacyjna Niskie koszty zatrudnienia Wykwalifikowana si�a robocza Szybki wzrost wska�nika PKB – �rednio 8,76% w okresie 2000-2007

�rodowisko gospodarczo-handlowe

�otwa, jedna z trzech by�ych republik radzieckich jakie wst�pi�y do UE w 2004, oferuje wiele ciekawych mo�liwo�ci, pomimo stosunkowo ma�ych rozmiarów rynku krajowego. Szóste co do wysoko�ci PKB na osob� w regionie, wykwalifikowana si�a robocza, szybki rozwój i niskie koszty zatrudnienia czyni� z �otwy interesuj�ce miejsce szczególnie dla tych inwestorów, którzy planuj� wysy�a� towary z jej ba�tyckich portów, lub tych, którzy chc� zaadresowa� ofert� do rynku w Rosji. Ten ostatni cel u�atwi�oby to, �e wi�kszo�� �otyszy mówi p�ynnie po rosyjsku jako w swoim pierwszym albo drugim j�zyku. Sektory warte uwagi to mi�dzy innymi biotechnologia, chemikalia, farmacja, produkcja �ywno�ci, le�nictwo, technologie informatyczno-komunikacyjne, in�ynieria mechaniczna i obróbka metalu oraz logistyka. Dodatkow� korzy�ci� dla firm dzia�aj�cych na �otwie jest niski, pi�tnastoprocentowy podatek dochodowy od osób prawnych – trzeci pod wzgl�dem nisko�ci w UE.

Po okresie silnego wzrostu w latach 2000-2007, kiedy to gospodarka ros�a �rednio o 8,76% rocznie, trend ten gwa�townie os�ab� z 10% w 2007 do -4% w 2008. Prognoza na nadchodz�ce lata wskazuje na kolejne pogorszenie, w roku 2009 nawet o -14,5%, a w 2010 o -3,6%. Nale�y podkre�li�, �e pomimo g��bokiej recesji �otwa wci�� posiada zalet�, jak� jest niski koszt zatrudnienia w porównaniu do innych krajów regionu.

Warto�� towarów eksportowanych z �otwy w 2008 zmala�a o 1,3%, podczas gdy warto�� importu w tym samym okresie spad�a o 13,6% w wyniku nag�ej redukcji krajowej konsumpcji. Ca�kowita warto�� bezpo�rednich inwestycji zagranicznych (BIZ) na �otwie zanotowana w 2008 osi�gn�a 1 mld euro. 

Korupcja wci�� stanowi problem na �otwie, jednak wed�ug bada� Transparency International nast�pi�a poprawa pod wzgl�dem postrzegania tego problemu przez �otewskie spo�ecze�stwo; wskazuje na to indeks percepcji korupcji (CPI) zanotowany na poziomie 4,8 w 2007, podczas gdy w 2008 wyniós� on 5. Mimo to, pozycja �otwy w rankingu TI obni�y�a si� z miejsca 51. na 52.

Stopa inflacji na �otwie osi�gn�a poziom 10,1% w 2007, jednak w nast�pnym roku wzros�a do 15,5%. Jak i w innych pa�stwach regionu stoj�cych w obliczu presji inflacyjnej spowodowanej bezprecedensowym poziomem wzrostu po wej�ciu do UE w 2004, tak i na �otwie spadek gospodarczy pomo�e zredukowa� wzrost cen, w miar� jak zapowiadana warto�� inflacji osi�gnie odpowiednio 4,7% i 0,6% w 2009 i 2010.

Wska�nik bezrobocia na �otwie znajdowa� si� na niemal naturalnym poziomie 5,3% w 2008, ale jako �e pog��biaj� si� problemy gospodarcze, prognozy na 2009 i 2010 wskazuj� wy�sze warto�ci, odpowiednio 13,5% i 15,5%.

W�ród najatrakcyjniejszych sektorów �otewskiej gospodarki mo�na wymieni� nast�puj�ce:

• Biotechnologia,
• Chemikalia,
• Farmacja,
• Elektronika, elektrotechnika i produkcja elektryczna,
• �ywno��,
• Le�nictwo i obróbka drewna,
• Technologie informatyczno-komunikacyjne,
• Budowa maszyn i obróbka metalu,
• Tekstylia i odzie�,
• Tranzyt i logistyka.

Oczekuje si�, �e �otwa do��czy do strefy euro nie wcze�niej, ni� w 2013. Od 2005 �otewska waluta – �at – jest cz�ci� Mechanizmu Kursów Walutowych II (ERM II), a jej kurs wymiany utrzymuje si� w przedziale 15% od poziomu 0,702804 euro za jeden �at. 
 

�rodowisko spo�eczne

Jedn� z g�ównych zalet u�ycia �otwy jako przyczó�ka do dalszej ekspansji w krajach rosyjskoj�zycznych jest fakt, i� 90% mieszka�ców u�ywa j�zyka rosyjskiego jako pierwszego lub drugiego j�zyka, a 29,6% �otyszy jest rosyjskiego pochodzenia. Poza t� grup�, najwa�niejszymi grupami etnicznymi na �otwie s� �otysze (57,7%), Bia�orusini (4,1%), Ukrai�cy (2,7%), Polacy (2,5%) i Litwini. W kwestii przynale�no�ci religijnej 63,7% �otyszy nie deklaruje �adnej przynale�no�ci, a po�ród pozosta�ych 36,3% wyró�nia si� nast�puj�ce grupy: luteranie (19,6%), prawos�awni (15,3%), chrze�cijanie innych wyzna� (1%).

�rednia wieku na �otwie si�ga 39,9 lat, w tym �rednia dla kobiet jest wy�sza ni� dla m�czyzn – odpowiednio 43 i 36,9. �otwa odnotowuje ujemny wska�nik wzrostu populacji na poziomie -0,63% rocznie; proporcja liczby m�czyzn do liczby kobiet to 0,86 m�czyzn na jedn� kobiet�. Pomimo szybkiego wzrostu liczba ludno�ci �otewskiej maleje – równie� z powodu migracji osi�gaj�cej wska�nik -2,29 osób na tysi�c mieszka�ców w skali roku, co stanowi niemal jedn� czwart� wska�nika liczby narodzin.

Jako niegdysiejsza republika Zwi�zku Radzieckiego, �otwa odziedziczy�a dobrze rozwini�ty system edukacyjny, oparty na bazie stworzonej w czasach niepodleg�ego pa�stwa �otewskiego w latach 1918-1940. Dzi� �otwa posiada niemal 40 instytucji oferuj�cych wy�sz� edukacj�, z których 11 ma status uniwersytetu lub równy uniwersytetowi.
 

Infrastruktura i �rodowisko technologiczne

�otwa posiada interesuj�cy potencja� w dziedzinie bada� i rozwoju (B+R) nad zagadnieniami lotnictwa i lotów kosmicznych. Ten system oparty jest o dzia�alno�� instytutów b�d�cych cz�ci� Politechnika Ryskiej i Uniwersytetu �otwy. Pa�stwo to posiada równie� liczne instytucje specjalizuj�ce si� w innych dziedzinach, które mog�yby pos�u�y� za baz� typu B+R dla potencjalnych inwestorów.

Pod wzgl�dem �róde� energii �otwa jest w du�ej mierze uzale�niona od importu paliw z Rosji (w tym ropy, w�gla i gazu), jako �e torf jest jedynym paliwem, jakie mo�na znale�� na terenie kraju. Pod wzgl�dem produkcji energii �otwa ma predyspozycje do zaspokojenia tylko 70% popytu krajowego, pozosta�e 30% importuje si� wi�c z Litwy, Estonii i Rosji. Jednak a� 43,9% wyprodukowanej energii pochodzi z odnawialnych �róde� energii, na które sk�adaj� si� hydroelektrownie (trzy du�e obiekty tego typu maj� ��czn� moc 1 534 MW).

Penetracja internetu na �otwie w III kwartale 2007 zosta�a odnotowana na poziomie 47,7%. Pod wzgl�dem u�ycia telefonii komórkowej penetracja rynku osi�gn�a w tym samym roku poziom 140%, co oznacza wzrost z 123% w roku 2006. To jeden z najwy�szych rezultatów w Unii Europejskiej.

�otwa posiada sie� dróg sk�adaj�c� si� z oko�o 70 000 km dróg i ulic, z czego nieco poni�ej 12% to drogi krajowe. Transport kolejowy u�ytkuje sie� 2 300 km linii kolejowych, z czego 99% to kolej szerokotorowa, a tylko 11% to kolej zelektryfikowana.
 

�rodowisko polityczne

�otwa jest republik� parlamentarn�, jej parlament (Saeima) liczy stu pos�ów wybieranych na cztery lata. Zadaniem parlamentu jest wybór prezydenta, równie� na czteroletni� kadencj�. Prezydent nominuje premiera, który z kolei jest odpowiedzialny za stworzenie rz�du; rz�d musi otrzyma� wotum zaufania od parlamentu. Najbli�sze wybory parlamentarne odb�d� si� w 2010 roku, a wybory prezydenckie – w 2011.

Jako pa�stwo cz�onkowskie UE od 1 maja 2004, �otwa mo�e ubiega� si� o fundusze strukturalne na przyspieszenie swojego rozwoju. Wysoko�� dofinansowania w ramach tych funduszy dost�pna w perspektywie bud�etowej 2007-2013 wynosi 4,6 mld euro. �otwa posiada te� system prawny zharmonizowany z dyrektywami UE. W 2015 roku �otwa b�dzie przewodniczy� Radzie Unii Europejskiej przez okres sze�ciu miesi�cy.

�otwa jest pa�stwem cz�onkowskim wszystkich wi�kszych organizacji mi�dzynarodowych.
 

Dane ogólne

Powierzchnia: 64 589km²
Liczba ludno�ci: 2,3 mln (2008)
Stolica: Ryga
J�zyki: �otewski (urz�dowy), rosyjski (u�ywany przez ok. 40% populacji)
Sk�ad etniczny: �otysze57,7%, Rosjanie 29,6%, Bia�orusini 4,1%, Ukrai�cy 2,7%, Polacy 2,5%, Litwini 1,4%, pozostali 2%
Pa�stwa o�cienne: Bia�oru� (171 km), Estonia (343 km), Litwa (576 km), Rosja (292 km)

G�ówne wska�niki ekonomiczne

	2006	2007	2008	2009f	2010f
PKB (EUR mld)	15,9	21,0	23,1	20,9	20,2
Ludno�� (mln)	2,3	2,3	2,3	2,3	2,3
PKB per capita (EUR)	6 928	9 218	10 177	9 248	8 984
PKB (w cenach sta�ych r-d-r %)	12,2	10,0	-4,6	-14,5	-3,6
Eksport, warto�ci realne, r-d-r (%)	6,5	10,0	-1,3	-10,0	-1,7
Import, warto�ci realne, r-d-r (%)	19,4	14,7	-13,6	-21,1	-5,2
Inflacja CPI (�rednio, r-d-r %)	6,5	10,1	15,5	4,7	0,6
Stopa referencyjna banku centralnego	5,00	6,00	6,00	4,50	3,50
Wynagrodzenie miesi�czne, nominalnie (EUR)	430	565	682	511	485
Stopa bezrobocia (%)	6,8	6,0	5,3	13,5	15,6
BIZ netto (EUR mld)	1,2	1,4	1,0	0,6	0,4
Rezerwy walutowe (EUR mld)	3,3	3,8	3,5	2,5	1,9
Kurs wymiany �redni do USD	0,56	0,51	0,48	0,54	0,53
Kurs wymiany �redni do EUR	0,70	0,70	0,70	0,70	0,70

Ostatnia aktualizacja: II kwarta� 2009

Przydatne informacje

Waluta: �at (LVL)
Strefa czasowa: GMT +2
Kod telefoniczny: +371

Je�li chcieliby Pa�stwo dowiedzie� si� wi�cej na temat mo�liwo�ci wej�cia na rynek �otewski, prosimy o bezpo�redni kontakt:
tel. (48 12) 618 90 80
faks (48 12) 618 90 08
e-mail: [email protected]

---

---

�otwa badania rynku
PMR Research to firma badawcza oferuj�ca pe�n� gam� us�ug badawczych (badania ilo�ciowe i jako�ciowe), a tak�e us�ugi wyszukiwania informacji i przygotowywania analiz bran�owych w krajach Europy �rodkowo-Wschodniej. PMR Research realizuje badania konsumenckie (takie jak np. badania satysfakcji, segmentacja rynku, badania wizerunku marki, produktu i inne) i badania firm (business to business) oraz przygotowuje kompleksowe analizy bran�owe.

�otwa konsulting
PMR Consulting specjalizuje si� w us�ugach doradczych dla firm zainteresowanych inwestycjami w krajach Europy �rodkowo-Wschodniej. Typowe projekty konsultingowe obejmuj� doradztwo strategiczne przy bezpo�rednich inwestycjach zagranicznych, zarówno przy fuzjach i przej�ciach, jak i przy inwestycjach typu greenfield. PMR Consulting specjalizuje si� równie� w us�ugach badania otoczenia konkurencyjnego, poszukiwaniu partnerów biznesowych, dystrybutorów i potencjalnych dostawców.

�otwa raporty rynkowe
PMR Publications wydaje najwy�szej jako�ci publikacje biznesowe na temat rynków Europy �rodkowo-Wschodniej oraz innych atrakcyjnych pod wzgl�dem inwestycyjnym rynków na �wiecie. Produkty PMR Publications to raporty analityczne, newsletter'y i serwisy internetowe dotycz�ce rynku budowlanego, rynku IT i telekomunikacyjnego, rynku farmaceutycznego i medycznego, rynku handlu detalicznego i rynku FMCG.